ΑΣΚΗΣΗ & ΔΙΑΒΗΤΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Αλήθεια....πόσες παθήσεις υπάρχουν που δυσκολεύουν πολλούς συνανθρώπους μας; Δυστυχώς ο αριθμός τους είναι μεγάλος όπως φυσικά και ο βαθμός σοβαρότητάς τους αλλά και κατά πόσο αυτό τους επηρεάζει στην καθημερινότητά τους. Πριν λίγο καιρό είχα γράψει ένα άρθρο για την αρθρίτιδα που δυσκολεύει ανθρώπους όλων των ηλικιών και κατά πόσο μπορεί να μας βοηθήσει η άσκηση στην αντιμετώπισή της (πέρα από τα φάρμακα και την διατροφή). Με βάση το προηγούμενό μου άρθρο για την διατροφή (τα προϊόντα light κ.α.), θα επικεντρωθώ στο θέμα της αντιμετώπισης του διαβήτη διαμέσου της άσκησης.

Ινσουλίνη & ένεση για χορήγησή της

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο  ΔΙΑΒΗΤΗΣ;

Θα αποφύγω την ιατρική ανάλυση των όρων και επικεντρωθώ στα βασικότερα σημεία. Ο διαβήτης είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από ολική ή μερική ανεπάρκεια ινσουλίνης (ορμόνη που χρησιμοποιείται για τον μεταβολισμό των υδατανθράκων), που έχει ως αποτέλεσμα την υπεργλυκαιμία (αύξηση συγκέντρωσης σακχάρου στο αίμα). Τον διαβήτη τον χαρακτηρίζουμε ανάλογα με τον τύπο του με τους εξής τρόπους/όρους:

1.  Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου Ι (αυτοάνοσος διαβήτης) → προσβάλλει σε μεγάλο ποσοστό κυρίως παιδιά και άτομα κάτω των 30 ετών (είναι γνωστός και ως νεανικός διαβήτης). Έχουμε απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης.

2.  Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου ΙΙ → προσβάλλει σε μεγάλο ποσοστό κυρίως παιδιά και άτομα άνω των 40 ετών (είναι γνωστός ως διαβήτης ωρίμανσης της νεαρής ηλικίας σε άτομα κάτω των 30), έχει «γενετικό υπόβαθρό», είναι πιο «ύπουλος» στα συμπτώματά του και ένας παράγοντας πολύ σημαντικός για την ανάπτυξή του είναι η παχυσαρκία. Έχουμε μερική έλλειψη ινσουλίνης.

3.  Διαβήτης της Κύησης → η διάγνωσή του γίνεται μεταξύ της 24^ης και 28^ης εβδομάδας, μετράει το οικογενειακό ιστορικό και φυσικά η παχυσαρκία. Υποχωρεί συνήθως μετά τον τοκετό αλλά μπορεί να επανέλθει κάποια χρόνια μετά υπό την μορφή διαβήτη τύπου ΙΙ.

Υπάρχουν και μορφές διαβήτη που μπορεί να εμφανιστούν για διάφορους λόγους και είναι:

·        Ειδικές  ενδοκρινοπάθειες

·        Γενετικά σύνδρομα (π.χ. Down, Turner, Klinefelter)  και διαταραχές

·        Λοιμώξεις και γενικά νόσοι του παγκρέατος

·        Λήψη φαρμάκων ή κάποια αντίδραση σε χημικά

·        Ασυνήθιστες μορφές ανοσοπροκαλούμενου διαβήτη

Άτομα με διαβήτη έχουν αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη επιπλοκών, όπως διάφορες καρδιαγγειακές νόσοι, νεφροπάθειες, νευροπάθειες και προβλήματα στον αμφιβληστροειδή. Φυσικά η αντιμετώπισή του διαβήτη είναι φαρμακευτική, απαγορεύεται η χρήση του καπνού αλλά ένα ΜΕΓΑΛΟ ποσοστό που συμβάλλει σε αυτό είναι η ΔΙΑΤΡΟΦΗ και φυσικά η ΑΣΚΗΣΗ!

Η ΑΣΚΗΣΗ ΒΟΗΘΑΕΙ;

Μα πώς μας βοηθάει η άσκηση; Ένα από τα πολλά χαρακτηριστικά της άσκησης είναι ότι επιδράει στο ορμονικό και το μεταβολικό σύστημα. Άρα βοηθάει και στην όλη διαδικασία για την παραγωγή ινσουλίνης. Γι’αυτό και η έλλειψή της σχετίζεται με τον σακχαρώδη διαβήτη. Μετά από αυτά καταλαβαίνετε την σημασία της άσκησης για έναν διαβητικό.

Πριν σχεδιαστεί ένα πλάνο προπόνησης πρέπει να ληφθούν υπόψιν διάφορα εξατομικευμένα θέματα σε συνεργασία με τον θεράποντα γιατρό, λόγω της φαρμακευτικής αγωγής, της ύπαρξης και σοβαρότητας των διαβητικών επιπλοκών αλλά και τους στόχους που αναμένονται από ένα πρόγραμμα άσκησης.

Ένα πρόγραμμα άσκησης θα πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής:

• Αντοχή → αερόβια προπόνηση έντασης 40-70% της VO2max. Η συχνότητα άσκησης να είναι 3-6 φορές την εβδομάδα και η διάρκεια 20-45 λεπτά.  Αναερόβια μόνο σε άτομα με πολύ καλά ρυθμισμένο διαβήτη.
• Μυϊκή ενδυνάμωση → προπόνηση αντίστασης (βάρη, μηχανήματα, λάστιχα κ.α.), χαμηλής έντασης, με αρκετές επαναλήψεις (μικρή επιβάρυνση στα κιλά) με έμφαση στις μεγάλες μυϊκές ομάδες (π.χ. στήθος, πλάτη, πόδια). Η συχνότητα άσκησης να είναι 3-5 φορές την εβδομάδα και η διάρκεια 30-40 λεπτά. Υψηλής έντασης μόνο σε άτομα με πολύ καλά ρυθμισμένο διαβήτη.
• Ευλυγισία → διάφορες διατατικές ασκήσεις ή ομαδικά προγράμματα όπως η Yoga, Pilates, για βελτίωση της ισορροπίας αλλά και συνεργασίας των μυϊκών ομάδων. Η συχνότητα να είναι 2-3 φορές την εβδομάδα.

Φυσικά τα προηγούμενα δεν είναι απόλυτα και ανάλογα με τον καθένα μπορεί να τροποποιηθεί για να έρθει στα δικά του «προσωπικά μέτρα»!

ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ & ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ

Η άσκηση πρέπει να ΑΠΟΦΕΥΓΕΤΑΙ στις εκάστοτε περιπτώσεις:

• Ενεργή φλεγμονή ή άλλη νόσος.
• Πάντοτε μέτρηση της γλυκόζης του αίματος πριν την άσκηση αλλά ακόμα και αρκετές ώρες μετά. Απαγορεύεται η άσκηση αν τα επίπεδα γλυκόζης αίματος είναι μεταξύ 80-100 mg/dl και πάνω από 250 mg/dl.
• Αν έχει κάποια αμφιβληστροειδική αιμορραγία ή αν έχει  υποβληθεί ο ασκούμενος σε πρόσφατη θεραπεία αμφιβληστριοπάθειας.

Μέτρηση γλυκόζης πριν & μετά την άσκηση

Διάφορα προφυλακτικά μέτρα που μπορεί να πάρει ο ασκούμενος είναι:

·        Να υπάρχει πάντα μια μορφή υδατανθράκων έτοιμη προς χρήση κατά την διάρκεια της άσκησης και γενικά κάποιο σνακ ή κάποια ταμπλέτα γλυκόζης.

·        Κατανάλωση αρκετών υγρών πριν, κατά την διάρκεια και μετά την άσκηση.

·        Να γίνεται πάντα μέτρηση της γλυκόζης του αίματος.

·        Καλή υγιεινή των κάτω άκρων (παπούτσια που αερίζονται σωστά, βαμβακερές κάλτσες) και εξέτασή τους μετά από κάθε άσκηση γιατί σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να αλλάξετε είδος άσκηση π.χ. αντί για τρέξιμο κολύμπι.

·        Να υπάρχει ΠΑΝΤΑ μαζί ιατρική κάρτα που να αναφέρεται η νόσος καθώς και η θεραπεία γι’αυτήν.

Εφοδιάζεστε πάντα με τα απαραίτητα

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η άσκηση επιδρώντας σε όλα τα συστήματα του σώματός μας (μεταβολικό, ορμονικό, κυκλοφορικό, αναπνευστικό κ.α.), μπορεί να βοηθήσει συνολικά ένα άτομο με διαβήτη. Ο στόχος του είναι να πετύχει τα εξής:

• Να υιοθετήσει έναν υγιεινό τρόπο ζωής
• Να προσέχει την συνολική διατροφή του
• Να ελέγχει το βάρος του
• Να μειώσει το στρες λόγω της άσκησης
• Να βελτιώσει το αναπνευστικό του σύστημα
• Να ελέγχει τα επίπεδα χοληστερόλης και αρτηριακής πίεσης
• Χρήση φαρμακευτικών ουσιών όταν και όπως πρέπει

Απευθυνθείτε λοιπόν στον προσωπικό σας γιατρό, συζητείστε, συμβουλευτείτε, συνεργαστείτε με έναν εξειδικευμένο γυμναστή και...ο δρόμος είναι ανοιχτός!

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

Σαββάδης Βασίλης

Καθηγητής Φυσικής Αγωγής

Personal Trainer

E-mail: bill_sav@mycosmos.gr

Επόμενο Άρθρο: Άσκηση & Γυναίκα